Dönüşüm
Franz KAFKA
İş Bankası Yayınları
Almanca aslından çeviren: Gülperi Sert
6 TL
74 sayfa
Eleştiri, fantastik...(vb.)
Eleştiri, fantastik...(vb.)
Az önce Dönüşüm'ün incelemesini okudum. İyi ki de okumuşum çünkü aslında kitaptan çok zevk alarak okumamıştım. Zaten tam olarak anlayamamışım. Şimdi işi gayet de kavramış olarak huzurlarınızdayım.
Kumaş pazarlamacısı olan Gregor Samsa bir sabah kendini yatağında böceğe dönüşmüş olarak bulur. Odası biraz küçülmüş ama yine de insan odasıdır.
Düşünceleri yine insan düşünceleridir.
Sesi ilk başta kendine göre bir nebze anlaşılır olsa da dakikalar içerisinde o son anlaşılırlığını da kaybeder. İnsanlar tarafından böcek vızıltısı olarak anlaşılır.
Kendini biraz biraz fark etmesine rağmen hala inanamamaktadır ve ile gitmesi gerektiği aklından bir türlü çıkmaz. Hala böcek olduğuna inanamamaktadır. Öyle bir sistem vardır ki; insan fiziksel olarak en aşağı halde de olsa (işte çalışmak bakımından) aklında hala 'çalışmak' şartlandırılmıştır. Henüz burada o işi isteyerek yapmadığını anlayabilirsiniz. Daha sonra borçlar yüzünden bu işe geçtiğini ve ailesini geçindiren tek kişi olduğunu, 5-6 yıl sonra bu işten 'kurtulacağını' hayal eder. Sürekli olarak kendi isteklerini, heves ve arzularını erteleyip durur. Bildiğiniz gibi bu insana özgüven kaybı yaşatır. Gregor da kendine tamamen yabancılaşmıştır.
Hastalık bahanesi de suya düşer çünkü hastalık, işten kaytarma bahanesi olarak kesinleşmiştir insanların gözünde. Kapıya gelen firma temsilcisinin, onu tüm ailenin önünde aşağılaması, tüm çalıştığı yıllar boyunca ona güvenmesine rağmen tek bir hastalığında onu savunmayacağı, artık güvenmeyeceği de sistemin insanları nasıl sıkıştırdığına bir işaret sayılabilir.
…ailesinin borcu nedeniyle çalışan ve onu zamanla yarıştıran bu işten kurtulmanın yolu belki de böcek olmaktır.
Sanki böceğe dönüşmek otoritenin hakimiyetinden kurtulmanın tek yoludur.
Sisteme uymayan sistem tarafından hemen atılıyormuş gibi.
Öteki olana yaşama imkanı sunulmamaktadır.
İlk göze çarpan şeylerden biri Gregor'un iletişimsizliği. Sistem, kendinden çıkanların dillerini de beraberinde alıyormuş gibi. Zira kendisi konuşulanları anlamasına rağmen diğer insanlar tarafından anlamadığı zannedilir, hareketleri görmezden gelinir(buradan ablasına selamlarımı iletiyorum! Ablasını gören duyan olursa bana iletsin, icabına bakarım. :) ).
Bir de kız kardeşi Grete var. Gregor ile aralarında müthiş bir bağ vardır, böceğe dönüşünce de bu bağ, Grete'nin Gregor'a bakan ve onunla ilgilenen, odasını her gün süpüren tek kişi olmasıyla sürer. Fakat bunun sonu diğerlerinden daha çarpıcıdır çünkü ilgi giderek azalır, temizlik haftada bire düşer, Gregor'un getirilen çürük yiyecekleri yiyip yemediğine bakılmadan süpürülür, böcek halini görmemk için Gregor'un çarşafın arasına saklanması dahi gerekir! Ve Grete'nin bu büyük değişimi büyük ihanetiyle sonuçlanır: Grete, Gregor'dan kurtulmak gerektiğini vurgulayan ilk kişidir.
Babası, oldukça baskıcıdır. Sadece böceğe dönüştü diye onu süpürgeyle kapıdan iterek kanlar içinde kalmasına sebep olur, tıslamalarıyla ona yolunu gösterir, odasına kapatır hatta onu öldüresiyle dövmeye çalışır, biraz da başarır.
Annesi, baba figürünün çok arkasında kalmış. Kadın, pasif duruma düşürülmüş. Yavrumu görmek istiyorum diye deli gibi yakarışları da görmezden gelinmiştir. Grrr!!! :( Birey sayılmamaktadır.
Tutmayın beni! Bırakın!!-
Sakinim... Evet, otoritenin yansıması olan aile de,bireyleriyle Gregor'a 'işten kurtuldum, sistemden çıktım, özgürüm' dedirtmez. Baskıcı tavrıyla hemen bunu fark edeceksiniz. Biçimi değişti diye koca bir canı, bir yüreği çöpe atmak nasıl olur, işte burada anlayacaksınız.
Son olarak, kalan tek umudu olan kız kardeşi Grete'den de tekmeyi yiyince hayatına bir insanmış gibi son verir.
Ahh, çok sinirlendim. Nasıl bir sistemdir ki bu insanları korkuyla yönetiyor, çıkanları susturuyor, hayalleri haneleri yıkıyor.
Neyse, başta dediğim gibi okurken zevk almadım, öylesine geçti gitti. Bazen de sıkıldım ama tekrar okuyacağım bir gün.
Ve çeviri de çok yavandı. Göze batıyordu.
Ayrıca bazı şeyler çok bulanıktı. Ailenin, Gregor'un böceğe dönüştüğünü anlaması gibi. Öyle derin ki, ayrıştıramayabiliyorsunuz bazı yerlerde. İncelemesini okumanızı size de öneririm.
Şimdilik puanım: 4/5
Hoşçakalın!
:D
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder